• 29 marca 2024
  • Imieniny:  Wiktoryna, Helmuta, Eustachego

„(...)Z pośród majestatycznych topól rosnących nad rzeczką, wyłaniała się tam budowla niezmiernie interesująca, która z daleka zdawała się nie mieć ścian, a być tylko rozpiętym namiotem(...)” – tak pisał o drewnianym kościółku pw. św. św. Filipa i Jakuba Apostołów w Sękowej Tadeusz Szydłowski,  w swoim dziele „Ruiny Polskie”. Na pewno intryguje nas nazwa tej publikacji, bo gdy dzisiaj patrzymy na  piękną bryłę świątyni, ciężko nam uwierzyć, iż był taki moment w jej dziejach, że niewiele brakowało, a zostałaby tylko  na  kartach historii.

Jest rok 1915.  Czas Bitwy pod Gorlicami. Ulokowani w kościółku żołnierze rosyjscy zaciekle bronią się przed atakującymi ich oddziałami austro - węgierskimi. Zmasowany ostrzał doprowadza świątynię do ruiny. Zniszczeniu ulegają nie tylko ściany, ale także wnętrze budowli. Po odparciu Rosjan proces ten nadal postępuje. Żołnierze armii CK drewno ze ścian i dachu wykorzystują do budowy okopów, a także jako opał. Bezpowrotnej dewastacji ulega większość wyposażenia, m.in.: późnorenesansowe ołtarze z XVIII w., a także ambona i polichromia. Praktycznie ze świątyni, którą w swoich pracach utrwali, tacy artyści, jak: Stanisław Wyspiański, Józef Mehoffer czy Włodzimierz Tetmajer pozostał żałosny kikut, kojarzący się z ludzkim szkieletem.

Fotokopie zdjęć z publikacji Tadeusza Szydłowskiego – 'Ruiny Polski”

Na szczęście jednak znaleźli się ludzie, którzy nie pozwolili unicestwić zabytkowego kościółka. W latach 1918 – 1919, mimo dramatycznej sytuacji w jakiej znalazła się  Polska, prowadzone były prace pod kierownictwem wspomnianego już Tadeusza Szydłowskiego, które przywróciły świetność drewnianej świątyni. Dach pokryto gontami, zrekonstruowano zakrystię i podcienia. We wnętrzu zrekonstruowano gotycką chrzcielnicę  i zachowany fragment neogotyckiej polichromii na ścianie południowej. W dziejach drewnianej architektury sakralnej w Polsce był to pierwszy odbudowany i zrekonstruowany zabytek.
Kolejne prace budowlane i konserwatorskie przeprowadzono w latach 1946- 1955. Zakończono je w 1992 r. i tutaj należy przypomnieć postać nieżyjącego już   proboszcza sękowskiej Parafii, ks. Stanisława Dziedzica, bo dzięki niemu właśnie świątynia odzyskała swoją dawną świetność. Dowodem na to, jest eksponowany, obok głównego wejścia, medal Prix Europa Nostra, przyznany parafii w 1994 r.  za  wzorowo prowadzone prace restauratorskie.
Ta historia  nie byłaby jednak pełna bez przypomnienia, że w latach 1900 – 1912, z inicjatywy Władysława Długosza, kolatora kościoła, miała miejsce, pierwsza w XX wieku renowacja drewnianego kościółka. Powstał komitet, który zorganizował zbiórkę  pieniędzy na remont wśród mieszkańców Sękowej i Siar, czego dowodem są listy darczyńców, które zachowały się do dnia dzisiejszego.  Największe jednak  środki  ofiarował na ten cel sam Długosz.  

Drogi turysto, gdy przemierzając powiat gorlicki, staniesz przed sękowskim kościółkiem, pamiętaj o tych wszystkich, dzięki którym, temu arcydziełu sakralnej architektury drewnianej, dane było przetrwać wszystkie dziejowe zawieruchy i trafić na światową Listę UNESCO.

Zdjęcia Jacek Kosiba

More Joomla Extensions

POWIAT GORLICKI TO:

110000 MIESZKAŃCÓW
996 KM2 POWIERZCHNI
37 PROJEKTÓW EU
STAROSTWO POWIATOWE W GORLICACH

ul. Biecka 3, 38-300 Gorlice
woj. małopolskie
www.powiatgorlicki.pl
tel.: (018) 353 53 80
fax: (018) 353 75 45
starostwo@powiatgorlicki.pl

Godziny pracy:

Poniedziałek - piątek 7.30 - 15.30

GORLICE

49°39'44.9"N 21°09'39.4"E